མདའ་བཞི་རྫོང་གིས་མཁར་གྲོང་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་ལེགས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སེམས་ཇེ་ཆེར་བཏང་བ།

འཆར་འགོད་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་ནས“སྤྱི་ཁོག་གཅིག་གྱུར་གྱིས་འཆར་འགོད”བྱེད་པ་ནས“སྔོན་ལ་འཆར་འགོད”བྱས། 《རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་འཆར་འགོད》དང《ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཉམས་འགྱུར་འཆར་འགོད》དེ་བཞིན་གྲོང་རྡལ་གཉིས་ཀྱི་ལྗང་འགྱུར་ཇུས་གཞི་སྤུས་ཚད་མཐོན་པོས་ལེགས་སྒྲུབ་བྱ་རྒྱུ་དང་།《མཁརཟུར་གསུམ་གྲོང་རྡལ་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་འགོད》སྒྲིག་བཟོ་བྱེད་མགོ་བརྩམས་པ་དང་།“འཆར་འགོད་གསུམ་གཅིག་སྒྲིལ”གྱི་ལག་རྩལ་བཀོལ་སྤྱོད་དེ་གྲོང་གསེབ་ཏུ་སྣུར་སྲིང་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ལ། ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད། གཞི་རྩའི་ཞབས་ཞུ། སྤྱི་པའི་བདེ་འཇགས་སོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དང་བཀོད་པ་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རིག་ནུས་ཅན་གྱི་བཅོས་སྐྱོང་ཆུ་ཚད་དང་རིག་ནུས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུའི་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འཆར་འགོད་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་མཁོ་འདོན་བྱས། གྲོང་ཁྱེར་དོ་དམ་གྱི་ཁྲིམས་བསྟར་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏིང་ཟབ་གཏོང་བ་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་གཙང་སྦྲ་དང་ལྗང་འགྱུར་བདག་སྐྱོང་། གྲོང་ཁྱེར་གཉེར་སྐྱོང་སོགས་ཀྱི་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། གཞན་དབང་གི་དོ་དམ་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་སུ་བསྒྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་།

གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ།“རྒྱུ་གཉིས་ལོགས་དབྱེ”ནས“གཞི་གཅིག་ཏུ་མཉམ་འདྲེས”ཡོང་བར་བྱས། “གཏན་ཁེལ་གསུམ་དང་མཉམ་འདྲེས་བཞིའི”འདུ་ཤེས་འབུར་དུ་བཏོད་དེ། ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་དང་མཁར་ཟུར་གསུམ་གྲོང་རྡལ་གཉིས་གྲོང་རྡལ་གཞི་གཅིག་ཅན་དུ་མཉམ་འདྲེས་ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། འཆར་ཡན་བྱེ་ཐང་དང“ཡན”ཡིག་ཐང་ཆེན་སོགས་གཙོ་གནད་གྲོང་ཁྱེར་མཛེས་ལྗོངས་དང་ཁུག་མའི་སྤྱི་གླིང19འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཤིང་།“རོལ་དབྱངས་བཀོད་མ”རྫོང་མཁར་གྱི་ཆེས་དར་རྒྱས་ཆེ་བའི་ས་ཁོངས་སུ་འགྲེམ་སྟོན་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ནས། “གནའ་བོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གྲོང་རྡལ”གྱི་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་བ་དང་། ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་ཀྱི་མཁར་གྲོང་གྲགས་ཅན་ཁག་དང་པོ་ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ“རྒྱལ་མིང་རྟགས་ཅན”དུ་བསྒྱུར། རྒྱལ་ལམ315གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་ལྟེ་བར་བྱེད་པའི“གྲོང་གསུམ་གཞི་གཅིག”གི་མཁར་གྲོང་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་། དེ་མཉམ་དུ་དཔལ་སྦྱིན་ཡུལ་ཚོ་དང་གསེར་ཐང་ཡུལ་ཚོ། ཝ་མགྱོགས་ཡུལ་ཚོ་བཅས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་དང་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཡུལ་ཚོ་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་མཁར་གྲོང་ཅན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་རྣམ་པ་བསྐྲུན་ཡོད།

རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ“སྡོད་སའི་ཁང་པ་ཡོད་པ”ནས“སྡོད་སའི་ཁང་པ་སྐྱིད་པོ”ཡོང་བ་བྱས། “གྲོང་རྡལ་གཉིས”ཀྱི་གཙོ་གནད་ལམ་དུམ་གྱི་ཆར་ཆུ་བསྐྱར་སྤྱོད་ལས་གཞི་དང་གཙོ་གནད་ཁུལ་ཁོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ལྗང་འགྱུར་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་འགན། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་སྒྱུར་བཀོད་བཅས་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས། མཁར་གྲོང་གི“གསར་སྒྱུར་ཕྲ་མོའི”བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། ནུབ་མཚོའི་འདུས་ཚོགས་ཆེན་མོ་དང་དག་སྣང་མདའ་བཞིའི་རིམ་སྤོར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ།“སྲང་ལམ་གཅིག་ལ་ཡུལ་ལྗོངས་རེ་དང་སྲང་ལམ་རེ་ལ་ཁྱད་ཆོས་རེ”ཡི་གྲོང་ཁྱེར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་མཛེས་ལྗོངས་རགས་ཙམ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ་རླངས་འཁོར་འཇོག་ས413དང་གློག་གསོག་ཡོ་བྱད64ཁྱད་ལྡན་སྤྱི་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་ས་ཚིགས24གསར་དུ་བསྐྲུན་ལ། ནོར་སྲིད་ཁ་གསབ་ཀྱི་སྤྱི་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་ལམ་ཐིག6ཤར་གཏོང་བཅས་བྱས་པ་དང་འབར་རླངས་སྦུག་དྲ་སྤྱི་ལེ58.7ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད། “གྲོང་རྡལ་གཉིས་མཉམ་འདྲེས་བགྲོད་ལམ”དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས་ལམ་སྒྲོན་ཆ་ཚང751སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པ་དང་གློག་འོད་བར་ཁྱམས་སོགས100ལྷག་གསར་དུ་བསྣན་པས། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནུས་པ་སྔར་བས་འཐུས་ཚང་དང་སྤུས་ཚད་སྔར་བས་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།