གནས་མཇལ་ལམ་གྱི་མཐོང་སྣང་ཕྲ་མོ།

ལྷ་ས་ལ་ཐོན་པའི་ཉིན་དང་པོ་ང་ཚོ་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དང་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་ལ་མཇལ་དུ་སོང་། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཇལ་སྐབས་མཇལ་བ་མང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཨ་ཕས་གླེང་མྱོང་བའི་ལྷ་སའི་རྒན་མོའི་མ་རིག་པའི་ཇོ་བོ་ཟེར་བ་དེ་མཐོང་མ་ཐུབ། འོན་ཀྱང་ཇོ་བོ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་གསེར་ཞལ་གསལ་བོ་ཞིག་མཇལ་ཐུབ་སོང་ལ། སེམས་ཁོང་ནས་སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་མིག་ཆུ་རང་དབང་མེད་པར་འཁྱིལ་ཡོང་། སྐོར་ལམ་ནས་ཨ་མདོའི་ཀླུ་འབུམ་མི་རྒོད་ཀྱིས་དཔའ་རྩལ་བཏོད་སའི་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཀ་བའི་སྟེང་གི་རྡོ་མ་མོའི་མཆིན་པ་འདྲ་བ་ཟེར་བ་དེའང་རིག་ཐུབ་སོང་། ད་རུང་མཇལ་བ་འགའ་རེས་ཨ་རིག་གླེན་པའི་ཕྱག་འཚལ་ས་རེད་ཟེར་བའི་ལག་པ་དང་པུས་མོའི་རི་མོ་ས་ལ་བབས་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ཕྱག་འཚལ་བཞིན་འདུག ཇོ་བོ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུར་གཡས་སྐོར་རྒྱབ་ནས་རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་དུས་ཇོ་བོ་མི་འགྲོ་གསུང་འབྱོན་བཞུགས་ཡོད། ཨ་ཕས་བཤད་པའི་ཇོ་བོ་མི་འགྲོ་གསུང་འབྱོན་གྱི་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་དེ་ཡིད་ལ་དྲན་ཞོར་ཁོང་གི་ཞལ་རས་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ་ཡ་མཚར་བའི་ངང་ཞིབ་ཏུ་ཡང་ཡང་བལྟས། གཙུག་ལག་ཁང་གི་གཅིག་ཐོག་དང་གཉིས་ཐོག་སོགས་སུ་ལྷ་ཁང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ལ། རང་ལ་བག་ཆགས་ཆེས་ཟབ་པ་ནི་ཇོ་བོ་ར་མ་རྒྱལ་མོའི་ལྷ་ཁང་དང་གཉིས་ཐོག་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བཞུགས་པའི་ཇོ་བོ་མ་ཅིག་བེེ་ལྷ་དང་གདོང་ཁེབས་མནབས་ཡོད་པའི་ལྷ་མོ་སྦལ་གདོང་མའི་སྐུ་གཟུགས་རེད། 

ཕྱི་དྲོར་སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་ལ་མཇལ་བ་དང་། དགེ་ལུགས་པའི་གདན་ས་ཆེན་པོ་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་ཏེ་སེ་ར་དགོན་པ་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱང་ངོས་རྒྱབ་རི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་ལྟ་བུའི་མདུན་དུ་ཆགས་ཡོད། 1419ལོར་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཤཱཀྱ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱག་བཏབ། དགོན་པ་དེ་རུ་རྟེན་གཙོ་བོ་སེ་ར་རྟ་མགྲིན་དམར་པོ་ཟེར་བ་དེ་བཞུགས་ལ། ང་ཚོ་ཐོན་དུས་མཇལ་བ་ཧ་ཅང་མང་དྲགས་པས་དུས་ཚོད་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་ལ་མཇལ་མ་ཐུབ། ལྷ་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་པའི་བྱིས་པ་ཚོའི་སྣ་མགོར་ཚོན་རྩི་ནག་པོ་ཞིག་བསྐུས་འདུག དེ་ལས་ད་རུང་ཇོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་སོགས་ལ་མཇལ་བ་དང་། རང་ཉིད་ཡ་མཚར་བའི་སེ་ར་དུར་ཁྲོད་ལའང་མཇལ། འབྲས་སྤུངས་དགོན་དུ་མཇལ་སྐབས་རྟེན་གཙོ་བོ་བྱམས་པ་མཐོང་གྲོལ་ཆེན་མོར་མཇལ་བ་དང་། ཀླུ་འབུམ་མི་རྒོད་ཀྱིས་བཀྱགས་མྱོང་ཟེར་བའི་རྡོ་རྒན་ཕ་བོང་ཆེན་པོ་དང་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གྲྭ་ཤག་སོགས་ཀྱང་མཐོང་ཐུབ་སོང་། 

དགའ་ལྡན་དགོན་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ལམ་ཐག་ཅུང་རིང་བོ་ཞིག་རྒྱུད་དགོས། དགོན་པ་འདི་ནི་རྗེ་ཙོང་ཁ་བས་ཕྱག་བཏབ་པ་ཡིན། དགོན་པ་འདི་ནི་རི་བོ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ལྡེབས་སུ་ཆགས་འདུག སྐབས་འདིར་ངས“དགའ་ལྡན་མ་ཆགས་དགའ་ལྡན་ཆགས། དགའ་ལྡན་རི་བོའི་རྩེ་ནས་ཆགས། ”ཟེར་བའི་གཞས་ཚིག་དེ་ཡིད་ལ་དྲན་བྱུང་།  ང་ཚོ་གནས་འདིར་ཐོན་དུས་ཕྱི་དྲོའི་དུས་ཚོད་ལྔ་ཡས་མས་སུ་ཐོན་འདུག་པས་རྟེན་གཙོ་བོ་གསེར་གདུང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་དང་དངུལ་གདུང་མཐོང་བ་དོན་ལྡན། དགའ་ལྡན་གསེར་ཁྲི་བཅས་ལ་དཀོན་གཉེར་གྱི་བཀའ་དྲིན་ལས་མཇལ་ཐུབ་སོང་བ་དང་ལྷ་ཁང་གཞན་དང་གྲྭ་ཚང་གཞན་དག་ལ་མཇལ་ཐུབ་མ་སོང་། ང་ཚོས་དགོན་པར་ཕྱི་བསྐོར་རྒྱབ་སྟེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་པ་ན་རང་ཉིད་མཇལ་ན་འདོད་པའི་དགའ་ལྡན་དུར་ཁྲོད་ཆེན་མོར་ཐོན། གནས་དེ་ནས་ང་ཚོ་ཕྱིར་སྐོར་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འཁོར། 

 ནངས་མོ་ང་ཚོ་བསམ་ཡས་དགོན་པ་ལ་མཇལ། བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ནི་ང་ཚོའི་བསླབ་དེབ་ཀྱི་ངོས་སུ་ཡང་ངོ་སྤྲོད་གསལ་བོ་ཞིག་བྱས་འདུག དགོན་པ་འདི་ནི་བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འཛོམས་ཀྱི་དགོན་པ་ཐོག་མར་ཡིན་པར་གྲགས། བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་གྲ་ནང་རྫོང་དུ་གནས། དགོན་པའི་ཕྱིའི་ལྕགས་རིའི་ཐོག་ཏུ་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་ཞིག་བསྒྲིགས་འདུག ཕྱོགས་བཞི་ན་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ། སྔོན་པོ། ནག་པོ་བཅས་ཡོད་ལ། ང་ཚོ་མཆོད་རྟེན་རེ་རེ་ལ་མཇལ་བ་དང་། མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་ལ་ཞིག་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་མཇལ་ཐུབ་མ་སོང་། བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་མཇལ་རྗེས་ང་ཚོ་ཐད་ཀར་དུ་ཨ་མདོའི་འཇམ་དབྱངས་བླ་མར་གསུང་འབྱོན་པའི་གུ་རུ་གསུང་འབྱོན་ལ་མཇལ་དུ་སོང་། ལམ་བར་ནས་ངས་ཨ་ཕས་སྐུར་བའི་བླ་མ་འཇམ་དབྱངས་ཚང་གིས་དངོས་སུ་གསུངས་བའི་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེས་གསུང་འབྱོན་པའི་སྐོར་གྱི་གསུང་བཤད་ལ་ཉན་ཞོར་མཇལ་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་སྔར་ལས་དྲག་ཏུ་བྱིན། གུ་རུ་གསུང་འབྱོན་དུ་མཇལ་དུས་ངས་ཁོང་ཚང་གི་སྤྱན་ལ་ཞིབ་ཏུ་ལྟ་ཞོར་སེམས་ནས་སྨོན་ལམ་མང་པོ་ཞིག་རྒྱབ། མཇལ་ཚར་རྗེས་ང་ཚོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་དགོན་པར་མཇལ་དུ་སོང་། དགོན་པ་འདིའི་རྒྱབ་རི་བྲག་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་མདུན་དུ་ཡར་ལུང་གཙང་བོ་བཞུར་བཞིན་འདུག དགོན་པའི་སུམ་ཐོག་ཏུ་བུད་ནས་བལྟས་ན་ཡར་ལུང་གཙང་བོ་སྔོ་ལྟེམས་ལེར་འཁྱིལ་འདུག

དེ་ནས་ང་ཚོ་རྒྱལ་རྩེ་དགོན་པར་ལམ་དུ་ཆས་པ་དང་། ལམ་བར་ནས་ང་ཚོ་དཀྱོགས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཅན་གྱི་གམ་པ་ལ་མོ་བརྒལ་ཏེ་ཡར་འབྲོག་གཡུ་མཚོར་ཐོན། སྐབས་འདིར་ངས་ང་ཚོའི་བསླབ་དེབ་ངོས་ཀྱི་《གཙང་ཁུལ་ལ་ལྟ་སྐོར་དུ་བསྐྱོད་པའི་མཐོང་ཐོས་》ཞེས་པའི་སློབ་ཚན་དེ་ཡིད་ལ་ཤར། ང་ཚོས་རླངས་འཁོར་ས་ཚིགས་སུ་བསྡད་རྗེས་ལག་ཏུ་ཁ་བཏགས་བཟུང་ནས་འདྲ་པར་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བླངས་རྗེས་མུ་མཐུད་དུ་ལམ་དུ་ཆས། ལམ་བར་ནས་ང་ཚོ་གནོད་སྦྱིན་གངས་བཟང་ཟེར་བའི་གངས་རི་ཡག་པོ་ཞིག་ལ་མཇལ་བ་དང་། བཤད་ཚུལ་ལ་གནས་འདིར་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་དངོས་སུ་ཕེབས་མྱོང་ཟེར།

ས་སྐྱ་དགོན་ནི་དགོན་པ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཙང་བོའི་ཕར་ཚུར་གཉིས་སུ་ཆགས་ཡོད། ཡ་མཚར་བའི་འཛུགས་བསྐྲུན་མང་པོ་མཐོང་། གཙུག་ལག་ ཁང་གི་རྟག་རྒྱབ་ནས་ང་ཚོས་བཀོད་ཆགས་ཐེབས་མ་ཐུབ་པའི་ཆོས་བརྩིགས་བྲག་རི་འདྲ་བ་དེར་དངོས་སུ་མཇལ་བ་དང་། སྐབས་དེར་ངས་བསླབ་དེབ་ངོས་ཀྱི་ཕྱིའི་རྩིག་པ་འཇིགས་རུང་ནང་གི་ཆོས་བརྩིགས་མི་ཞིག་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་ཡིད་ལ་ཤར་སོང་། ཡ་མཚར་བའི་པོ་ཏི་ལྕགས་ལུང་མ་ཟེར་བའི་དཔེ་ཆ་ཆེན་པོ་སོགས་རྟེན་ཡ་མཚར་བ་མང་པོ་ཞིག་ལ་མཇལ་རྗེས་ཕྱིར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ལམ་དུ་ཆས། ལམ་བར་ནས་ང་ཚོ་ལྷ་སར་ཐོན་ཁར་བསྙེས་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་དུ་མཇལ་བ་དང་། དགོན་པ་འདི་ནི་ཇོ་བོ་རྗེ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ས་ཡིན་ལ། གཞུང་ལམ་གྱི་ལྷོ་ངོས་སུ་ཇོ་བོའི་གཟིམ་ཁང་ཡིན་ཟེར་བའི་ལྷ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་འདུག ད་ལྟའི་ལྷ་ཁང་གཙོ་བོ་རུ་ཇོ་བོའི་ཐུགས་རྟེན་བྱིན་རླབས་ཀྱི་མཚན་ཁ་འབར་བའི་སྒྲོལ་མ་དེ་བཞུགས་ལ། ཨ་ཁུ་དཀོན་གཉེར་ལགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ང་ཚོ་ཡིད་ཚིམ་པ་ཞིག་མཇལ་ཐུབ་སོང་། ད་རུང་ཇོ་བོས་ཆོས་གསུངས་ས་ཡིན་ཟེར་བའི་ཕྱེ་མའི་བཞུགས་ཁྲི་སོགས་རྟེན་ཁམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ལ་མཇལ་རྗེས་ང་ཚོ་ལམ་དུ་ཆས་པ་དང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འབྱོར་རྗེས་དགོང་མོའི་ཆུ་ཚོད་དགུ་ཡས་མས་སུ་ཐོན་འདུག་ལ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཚན་མོའི་ཡུལ་ལྗོངས་ནི་ངོ་མཚར་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་རེད།

ནངས་མོ་ང་ཚོ་སྔ་མོ་ནས་ལངས་ཏེ་ཇོ་མཇལ་བླངས་རྗེས་ལྷ་སའི་ལྕགས་པོ་རི་དང་ཕོ་བྲང་ཕ་བོང་མཁར་སོགས་ལ་མཇལ། ཉིན་འདི་དག་གི་མཇལ་སྐོར་གྱི་ལམ་ནས་ང་རང་རི་ཆེན་བཞི་རེ་རེ་ལ་མཇལ་ཐུབ་སོང་། ཕོ་བྲང་ཕ་བོང་མཁར་ནི་རྡོ་ཕ་བོང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་ཆགས་ཡོད་ལ། ནང་དུ་རྟེན་བྱིན་ཅན་མང་པོ་ཞིག་བཞུགས། རང་ལ་བག་ཆགས་ཆེས་ཟབ་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཐོན་མིའི་ཕྱག་བྲིས་ཡིན་ཟེར་བའི་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་ཅིག་འདུག ངས་འདི་ནི་ཐོན་མིའི་ཕྱག་བྲིས་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡིན་བསམ་བཞིན་ཕྱིར་ལམ་དུ་ཞུགས། 

རྗེས་མའི་ཉིན་གཅིག་གཉིས་ཤིག་གི་རིང་ལ་ང་ཚོས་ནངས་མོ་ཇོ་མཇལ་ལེན་ཞོར་ལྷ་སའི་ཁྲོམ་རར་མྱུལ་ནས་རང་ཉིད་དགའ་བའི་དངོས་པོ་མང་པོ་ཞིག་ཉོས། དགོང་མོ་ཚོར་བ་ཧ་ཅང་སྐྱིད་ལ་ནུ་བོ་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་ལྕགས་རྟ་སྐོར་ནས་སྲང་ལམ་མྱུལ་བ་ཡིན། ཉིན་རྗེས་མར་ང་ཚོས་ནངས་མོ་ཇོ་མཇལ་བླངས་རྗེས་ཐད་ཀར་མེ་འཁོར་འབབ་ཚིགས་ནས་མེ་འཁོར་ལ་བསྡད་དེ་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ལམ་ལ་ཆས། ལམ་བར་ནས་ངས་རྐྱང་དང་ཤྭ་སོགས་རང་དབང་གིས་འཚོ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་ཞིག་མཐོང་སོང་། ནུབ་ཚ་འཐུང་རན་དུས་ཨ་ཕས་ང་ཚོ་ཁྲིད་དེ་མེ་འཁོར་གྱི་ཟ་ཁང་ནས་དགོང་ཇ་ཞིམ་པོ་ཞིག་འཐུང་།

ཕྱི་ཉིན་དུས་ཚོད་གཅིག་ཡས་མས་སུ་ང་ཚོ་ཕ་ཡུལ་རྩེ་གཞུང་གི་པང་དུ་ལོག་པ་དང་། ཕ་ཡུལ་གྱི་ཤ་ཉེ་ཚོས་ལག་ཏུ་ཁ་བཏགས་བཟུང་སྟེ་ང་ཚོ་ལ་འཚམས་འདྲི་བྱས། སྐབས་དེར་ངས་སེམས་ནས་བཀའ་དྲིན་ཞུ་འདོད་དང་ལྷན་དུ་སེམས་འགུལ་ཡང་ཐེབས་སོང་།

ད་ལོའི་དབྱར་གནང་སྐབས་སུ་ང་རང་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་གྲགས་ཅན་སུམ་ཅུ་ལྷག་ལ་མཇལ་ཐུབ་སོང་བ་དང་། ད་ལྟ་ད་རུང་མིག་ལམ་དུ་འཆར་འོང་བ་ནི་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་བརྗིད་ཉམས་དེ་ཡིན་འདུག གནས་བྱིན་ཅན་དང་རྟེན་ཁམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ལ་མཇལ་ཐུབ་སོང་། འདི་དག་ཚང་མ་ནི་རང་གི་ཕ་མའི་བཀའ་དྲིན་ཡིན། ཐེངས་རྗེས་མར་སླར་ཡང་ཕ་མ་དང་ལྷན་དུ་ཉི་མ་ལྷ་སའི་པང་དུ་ལོག་ཐུབ་པར་སྨོན།

ཨོ་རྒྱན་སྒྲོལ་མ། རྩེ་ཁོག་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་དང་པོའི་ལོ་རིམ་དགུ་བ། 

སྤྱི་ལོ2023ལོའི་ཟླ8པའི་ཚེས25ཉིན་ལ།