བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལ་སྐད་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་ངེས་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཅེས་པའི་དོན་བསྒྱུར་གྱི་མིང་གདགས་དགོས།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལ་སྐད་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་ངེས་པར་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཅེས་པའི་དོན་བསྒྱུར་གྱི་མིང་གདགས་དགོས།

དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་མཚན། མཚོ་སྔོན་སློབ་ཆེན་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ། 

   དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་བ་དང་དྲུག་ཅུ་བ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་ཆ་མང་པོར་དར་འགོ་ཚུགས་པ་དང་བསྟུན། ཕྱི་གླིང་བའི་སྐད་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་མིང་ལ“Tibetan Medicine”ཞེས་ཐོགས་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་བར་དུ་དབྱིན་ཡིག་སོགས་སུ་དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ། ཚགས་པར། དྲྭ་ལམ། རིག་གཞུང་དཔྱད་རྩོམ་བཅས་སུ་མིང་བརྡ་དེ་གཅིག་གྱུར་ཏུ་སྤྱད་ཡོད། རྒྱལ་ནང་དུའང་གཞུང་དང་སྒེར་ཚང་མས་རྒྱ་ཡིག་གིས “藏医”དང“藏药”ཞེས་པའམ། ཡང་ན “藏医药”ཞེས་གཅིག་མཐུན་ཡིན། བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་སྟེང་དུའང“བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ”དང་། “བོད་ལུགས་གསོ་བ་རིག་པ” “བོད་སྨན” “བོད་ལུགས་སྨན་ཁང” “བོད་སྨན་ཞིབ་འཇུག” “བོད་སྨན་སློབ་གསོ”སོགས་ཡོད་པ་ཀུན་གྱིས་ཤེས་གསལ་རེད། 

   འདས་པའི་ལོ་གསུམ་བཞི་ཙམ་གྱི་སྔོན་ནས་གནད་དོན་དེ་གང་ཞིག་ནས་སྟ་གོན་བྱས་པ་མ་ཤེས་མོད། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་རྣམས་ལས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལ་གཙོ་བོར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་འགའ་ཞིག་གིས་དབྱིན་ཡིག་ཏུ“Sowa-Rigpa”(བོད་ཡིག་ཏུ་གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་པ)དང་ཡང་ན“Sorig”(བོད་ཡིག་ཏུ་གསོ་རིག་ཅེས་པ)ཅེས་དབྱིན་མིང་གསར་བ་ཞིག་འདོགས་འགོ་བརྩམས་སོང་། ལྷག་པར་དུ2010ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆར་ཡང“Sowa-Rigpa”ཞེས་བྲིས་ཤིང“Sowa-Rigpa”ནི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ངོས་ལེན་ཐོབ་ཡོད་ཁུལ་བྱས། ཕྱིས་སུ་རྒྱ་གར་དཔོན་རིགས་རེ་འགས་ཀྱང“Sowa-Rigpa”ཡི་ཁོངས་ནི་རྒྱ་གར་ཡིན་པ་དང་དེའི་བདག་དབང་རྒྱ་གར་ལ་ཡོད་ཚུལ་ཧམ་བཤད་བྱས་མྱོང་།

   དུས་མཚུངས་སུ་བྱེས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་སྨན་པ་རེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང“Sowa-Rigpa”ཞེས་པ་འབྲི་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། དབྱིན་ཡིག་གི“Sowa-Rigpa”ཞེས་པ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱིས“Sowa-Rigpa”ཞེས་པ་ནི་བོད་ཡིག་གི་གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་པ་དང“Sorig”ནི་གསོ་རིག རྒྱ་ཡིག་གི“索瓦日巴”ཞེས་པ་རྣམས་བོད་ཡིག་གི་མིང་དེ་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱས་པས་བོད་རང་གི་སྐད་ཡིན་པས་ཕྱི་རྒྱལ་གང་དུའང་བེད་སྤྱད་ཚེ་བོད་སྐད་བེད་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་པས་གཟི་བརྗིད་ཆེ་ཞེས་ཟེར། ལོ་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་སོག་པོ་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་བོད་རིག་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པའི་རྗེས་སུ་རྒྱལ་ནང་གི་བོད་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་མིང་གསར་བ་དེ་ལེགས་ཚུལ་བཤད་པ་དང་། “Sowa-Rigpa”ཞེས་བོས་ཚེ་བོད་ཁུལ་གྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་ལ་དྭགས་དང་འབྲས་ལྗོངས། འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ། སོག་པོ་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་སུའང་ལག་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཚང་མ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱེད་ཐུབ་པར་བཤད་ཅིང་ཚུལ་འདིས་དྲྭ་ཐོག་ཏུ་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་བཟོས་མྱོང་།

   ཕྱིས་སུ2018ལོར་རྒྱལ་ནང་དུ་སྨན་ལུམས་འཛམ་གླིང་གཟུགས་འདས་རིག་གནས་ཀྱི་གྲོས་སུ་འཛུད་པར་སྙན་ཞུ་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་མིང་ལ་དབྱིན་ཡིག་ཏུ“Lum medicinal bathing of Sowa Rigpa”(གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་ལུམས)ཞེས་དང་། བོད་ཡིག་ཏུ“གསོ་བ་རིག་པའི་ལུམས་ཀྱི་གསོ་ཐབས” རྒྱ་ཡིག་ཏུ“藏医药浴法”ཞེས་བཀོད་ཡོད། དེའི་རྗེས་སུ་ཁྲིན་ཏུའུ་རུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་འགྲེམ་སྟོན་ཞིག་ལའང་རྒྱ་ཡིག་གིས“索瓦日巴”ཞེས་ཁ་བྱང་བྲིས་འདུག

   ཁོ་བོའི་འབུམ་རམས་སློབ་མ་ཞིག་གིས་དེའི་སྐོར་གྱི་རྒྱ་ཡིག་གི་རྩོམ་ཡིག་ཁ་བྱང“藏医”的英文翻译是Tibetan medicine 还是Sowa-Rigpa? ཞེས་པ་ཞིག་རྙེད་བྱུང་། རྩོམ་པ་པོ་ནི་ཀྲུང་གོ་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཞིབ་འཇུག་སོའོ་ཡི་ཞིབ་འཇུག་པ་ལོའོ་ཧོས་ཟེར་བ་ཡིན་ཞིང་། ཁོས “Tibetan medicine” དང“Sowa-Rigpa”གཉིས་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་དུས་ཚོད་དང་སུས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པ། “Tibetan medicine”ཞེས་པའི་མིང་ནི་མི་རིགས་གཞན་དང་ཁྱད་པར་འབྱེད་པ་ལ་དགེ་མཚན་ཆེ་ཚུལ་བཅས་བཤད་འདུག  དེར“Sowa-Rigpa”ཞེས་པའི་མིང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱ་གར་དང་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་འདུག  ཁོས་ཀྲུང་གོའི་ཁོངས་གཏོགས་སུ་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གང་དུའང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ལ“Tibetan medicine”འམ“Tibetan medicine (Sowa-Rigpa)”ཞེས་བརྗོད་དགོས་ཚུལ་ཀྱི་སྡོམ་ཚིག་ཀྱང་བཀོད་འདུག དཔྱད་རྩོམ་དེ་ད་ལྟ་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཏེ་ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཅེས་པའི་དུས་དེབ་སྟེང་བཀོད་འདུག དེ་ལ་བལྟས་ན་རྩོམ་པ་པོ་ཁོ་རང་གི་ཀུན་སློང་གང་ཡིན་བཤད་མི་ཤེས་ནའང་གནས་ལུགས་ཡོད་པ་ཞིག་བཤད་འདུག་པས་བདག་གིས་ཀྱང་ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

   ད་ལྟ་ནི་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་ཅན་དང་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་ཐུབ་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་དུས་རབས་ཤིག་ཡིན་པས། རང་རེའི་བོད་ཀྱི་སྨན་པ་རྣམས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་འགོད་སྣ་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་འཚོ་དགོས་པས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ནི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཡིན་པས་ཅིས་ཀྱང་གཞན་དང་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་པས། འདིའི་ཐད་དུ་བསམ་ཚུལ་འགའ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ།

1. ཁྱད་པར་འབྱེད་ཐུབ་པའི་མིང་ཞིག་འདོགས་དགོས་པ།

2.རང་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་མཚོན་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས་པ།