[ནང་དོན་གནད་བསྡུས] དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་བོད་ལྗོངས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མངའ་རིས་གུར་གྱིམ་དགོན་པའི་ཉེ་འཁོར་རམ་བོན་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ནང་དུ་ཞང་ཞུང་ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་ཞེས་འབོད་པའི་ཡུལ་དེ་ནས་རྙེད་པའི་བང་སོའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཞལ་འབག་སེར་པོ་དེ་ཉིད་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཚང་དང་བོན་ལུགས་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་ཁྲོད་ཀྱི་ནང་དོན་རྣམས་དང་བསྡུར་ཏེ། གནའ་དཔྱད་མཁས་པ་ཚོས་ཞང་ཞུང་ནས་རྙེད་པའི་ཞལ་འབག་སེར་པོ་དེའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་བོན་ལུགས་འདས་མཆོད་ཆོ་གའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྟེན་ལྔའི་སྐོར་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལྟ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད། སྤྱི་ལོ2010ལོར་གུར་གྱིམ་དགོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་པས་སྟེས་དབང་གིས་བང་སོ་ཞིག་གི་གཡས་གཡོན་དུ་ཉར་ཚགས་བྱས་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པའི་དར་གོས་ཤིག་རྙེད་པ་དང་། ད་དུང་བང་སོའི་ཉེ་འཁོར་དུ་རིག་དངོས་གཞན་དག་ཀྱང་རྙེད་པ་རེད། གསར་རྙེད་འདིས་གནའ་དཔྱད་མཁས་པ་ཚོའི་ཡིད་ངོར་འཆར་སྣང་སྣ་ཚོགས་བསྐྲུན།                                                                               

2012ལོར་རྒྱ་རིགས་གནའ་དཔྱད་མཁས་པ་ཚོས་གོང་གི་བང་སོ་དེ་དང་ཐག་མི་རིང་བའི་སར་བང་སོ་གཞན་ཞིག་སྔོག་འདོན་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ་ཞལ་འབག་སེར་པོ་དེ་རྙེད་པར་གྱུར། བོན་པོའི་གུར་གྱིམ་དགོན་པ་ནི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ནུབ་ཕྱོགས་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་རྩ་མདའ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་གནས་ཤིང་། གསར་རྙེད་འདི་ལ་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་ཆེས་མཐོ་བའི་གནའ་དཔྱད་སྔོག་འདོན་ཞིག་ཅེས་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། གནའ་དཔྱད་མཁས་པ་ཚོས་གསར་རྙེད་འདི་ལ་ལོ་ངོ་1800ཡི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པ་དང་སྤྱི་ལོ་དུས་རབས3པའི་སྐབས་ཀྱི་རིག་དངོས་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པ་རེད། ཞལ་འབག་སེར་པོ་དེ་ནི་དབྱིབས་གྲུ་བཞི་ཁ་གང་མ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཆ་ཚད་ནི་ལིའི་རྨིད4×4ལྟར་ཡིན་ལ། དེའི་ཞིབ་ཕྲའི་ཁྱད་ཆོས་ནི་གཤམ་གསལ་ལྟར་ཏེ། “མིག་ཟུང་དང་ར། ཁ་བཅས་ལ་ཚོན་མདོག་ནག་པོ་དང་དམར་པོ་བྱུགས་ཤིང་། ཞལ་འབག་ཉེ་འཁོར་གྱི་བུ་ག་དག་ལ་འབུར་དོད་དེ་ངོས་སྙོམས་པོ་མིན་པ་དང་། ཐོག་མར་དར་གོས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བཙེམས་འདུག”བང་སོའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཞལ་འབག་དེ་གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་སྐོར་ལ་གནའ་དཔྱད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་པ་ཐུང་ཐའོ(仝涛)ཡིས་འདི་ལྟར་བརྗོད་ཡོད་དེ། “ང་ཚོས་ཞལ་འབག་སེར་པོ་དེའི་དམིགས་ཡུལ་དང་སྤྱོད་སྒོ་གསལ་བོ་ཞིག་རྟོགས་མི་ཐུབ། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་ཚོད་དཔག་ལྟར་ན་ཆེས་རྩ་བའི་བྱེད་ནུས་ནི་གཤིན་པོ་ལ་མཛེས་བཟོ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད།”

གང་ལྟར་ཀྱང་། གུར་གྱིམ་དགོན་པ་རུ་བང་སོའི་ཁྲོད་ནས་ཞལ་འབག་སེར་པོ་རྙེད་པ་འདི་ནི་ཐེངས་དང་པོ་མིན་ཏེ། སྤྱི་ལོ2009ལོར་མིའི་ངོ་གདོང་གི་ཆེ་ཆུང་ཙམ་གྱི་ཞལ་འབག་སེར་པོ་ཞིག་མངའ་རིས་རྩ་མདའ་རྫོང་གི་ཆུ་མདའི་བང་སོ་རུ་རྙེད་ཅིང་། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་གཞན་དར་གོས་དང་ཟངས་ཀྱི་མེ་ལོང་། གཟི་དང་སོ་མང་། ལག་གདུབ་སོགས་ཀྱང་རྙེད་པ་རེད། རིག་དངོས་འདི་དག་རྙེད་པ་ནི་སྟེས་དབང་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ། ང་ཚོས་གཤམ་དུ་རྟོགས་ཡོང་བ་ལྟར་འདི་ལ་ཆོ་གའི་དོན་སྙིང་ངེས་ཅན་ཞིག་ལྡན་པ་ཡིན། གསར་རྙེད་འདིའི་ཁྲོད་དུ་མེ་ལོང་དང་ལག་གདུབ། སོ་མང་དང་གཟི་སོགས་ཡོད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་ཆེད་མཁས་པས་དེ་ནི་བུད་མེད་ཅིག་གི་བང་སོ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་རེད།  བོན་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཁྲོད་དུ་བང་སོ་རྙེད་སའི་ས་ཆ་དེའི་མིང་ལ་ཁྱུང་ལུང་ཞེས་འབོད། དེ་ནི་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ལ། དེའི་མངའ་ཁོངས་ནི་གངས་ཏི་སེ་ལྟེ་བ་ཡིན་པའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་ཡུལ་གྲུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་གོ་བ་ཡིན་ཞིང་། རི་བོ་གངས་ཏི་སེ་ནི་བོན་གྱི་ཆོས་ལུགས་དང་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ལུགས། ཧིན་རྡུ་ཆོས་ལུགས་བཅས་ཀྱི་གནས་རི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་པ་ཡིན། ཁྱུང་ལུང་དུ་རྒྱལ་བོའི་ཕོ་བྲང་འདི་ལ་ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་ཞེས་འབོད། དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་གི་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོ་ལིག་མྱི་རྷྱ་ནི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ(འདས་ལོ649)དང་དུས་མཉམ་པ་ཡིན།  ཞང་ཞུང་ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་ནི་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྲིང་མོ་སད་མོ་ཀར་གྱི་བཞུགས་གནས་ཡིན་པར་བཞེད། འོན་ཀྱང་བཙན་པོའི་ཕོ་ཉ་སྤུག་གྱིམ་བཙན་རྨང་ཅུང་ཁོ་མོར་མཇལ་དུ་ཡོང་བ་དང་། ཁོ་མོས་སྐྱོ་མགུར་མིང་གྲགས་ཅན་དེ་སྤུག་གྱིམ་བཙན་རྨང་ཅུང་ལ་གཏོང་བའི་དུས་དེར་མ་པང་མཚོ་ཁ་རུ་བཞུགས་ལ། ཁོ་མོའི་མགུར་གྱི་ནང་དོན་ནི་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོ་དང་གཉེན་སྒྲིག་གི་འབྲེལ་བ་མི་ལེགས་པའི་སྐོར་ཡིན། བཙན་པོའི་ཕོ་ཉ་ནི་བཙན་པོས་ཆེད་དུ་སད་མ་ཀར་གྱི་སྐྱིད་སྡུག་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་དུ་བཏང་བ་ཞིག་རེད། བཙན་པོའི་ཕོ་ཉ་ཕྱིར་ལོག་རྗེས། ཁོས་སད་མ་ཀར་གྱིས་བསྐུར་བའི་མགུར་ཆུང་དེ་བཙན་པོར་བརྗོད་ཅིང་། ད་རུང་མགུར་ཆུང་ཞིག་ལས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཡི་གེ་གཞན་ནི་མེད་པར་བརྗོད་འདུག3 མགུར་ཆུང་དེ་ལས་ང་ཚོས་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི་གཉེན་འབྲེལ་ཐེངས་དེ་ནི་ཆབ་སྲིད་གཉེན་སྒྲིག་གི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན་པས་བུ་སྲིད་མ་སྐྱེས་པ་རེད། འདི་ཡིས་སད་མ་ཀར་གྱི་གཉེན་སྒྲིག་ལ་སྐྱིད་པོ་མ་བྱུང་བ་དེས་མཇུག་མཐར་སྤྱི་ལོ643ལོར་བོད་བཙན་པོས་ཞང་ཞུང་ལ་དམག་དྲངས་པ་རེད།4 ཁོ་མོས་མགུར་དེའི་ནང་དུ་ཕོ་བྲང་དང་བཟའ་བཏུང་། ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་ཕྱུགས་དང་གཡོག་པོ་སོགས་ལ་འཁང་ར་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད། དེ་རྣམས་སྤྱོད་པ་རྩིང་པོ་དང་གུས་ཞབས་མེད་པ་བསྟན་ཡོད། ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས(p.t.1287)ཞེས་པ་ལས་བསྟན་དོན་ལྟར་ན། ཞང་ཞུང་གི་མི་སྡེ་ནི་ད་ལྟ་གཉེན་དུ་བསྡེབས་ཡོད་རུང་ཕན་ཚུན་ལ་འཐབ་ཀྱང་ཆོག་བྱས་པ་དེ་རེད། (གཉེན་གྱི་ཡང་ངོ་། འཐབས་ཀྱི་ཡང་ངོ་།)5 ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་ཞེས་པ་རུ་ཞང་ཞུང་ནི་གཉེན་ཞང་ཞུང་ཞེས་བྲིས་ཡོད་ཅིང་། འདི་ཡིས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་དང་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཁྲག་རྒྱུད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཤུགས་སུ་བསྟན་འདུག6 བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་མཛད་རྗེས། བོད་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་ཡོངས་ཀྱི་མིང་ལ་མངའ་རིས་ཞེས་ཐོགས་ཤིང་། དོན་ནི་རྒྱལ་བོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་ཚུད་པར་གོ། སྤྱི་ལོ653ལོར། བཙན་པོའི་ཕོ་ཉའམ་ཆེད་མངགས་པ་སྤུག་གྱིམ་བཙན་རྨང་ཅུང་ནི་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་པོ་ཞིག་གམ། ཡང་ན་དབང་བསྒྱུར་བ་དང་དེ་དང་འདྲ་བའི་གོ་གནས་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་སྲིད།7 ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་གྱི་ནང་དུ་སྤྱི་ལོ662ནས675ལོའི་བར་ནི་མངའ་ཁོངས་སྒྲིག་སྲོལ་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་མཛད་པའི་ལོ་ལ་རྟགས་བཏབ་པ་ཡིན།8 གང་ལྟར་ཀྱང་། སྤྱི་ལོ677ལོར་ཞང་ཞུང་ནི་བོད་བཙན་པོར་ངོ་ལོག་ཡོད་པ་དང་།9 མངའ་ཁོངས་དེ་ཉིད་སྤྱི་ལོ719ལོར་ཕྱིར་བོད་བཙན་པོའི་ཆབ་འོག་ཏུ་བཅུག་འདུག10 སྤྱི་ལོ724ལོར་བོད་བཙན་པོས་ཞང་ཞུང་ལ་དབང་བསྒྱུར་མཛད་པར་འགྱུར་བ་གཞན་ཞིག་ཐེབས་འདུག་པ་ལས། འདི་ནི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་གྱི་ཁྲོད་དུ་ཞང་ཞུང་གླེང་ཐེངས་ཆེས་མཐའ་མ་དེའང་ཡིན། བོན་ལུགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུའང་དབང་བསྒྱུར་གྱི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་བོན་གྱི་ཆོས་གཞུང་གི་ཞང་ཞུང་སྙན་བརྒྱུད་བོད་ནས་མ་བསྣུབས་པར་ལྷག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་བཀོད་ཡོད།11 ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་ནི་བོན་གྱི་མཁས་ཆེན་དྲན་པ་ནམ་མཁའི་འཁྲུངས་གནས་ཡིན་པར་བཞེད་པ་དང་། བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བསྟན་བཅོས་དང་ཏུན་ཧོང་གི་ཡིག་ཆ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡུལ་གྲུ་འདིའི་སྐོར་ཡི་གེར་བཀོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ངོ་།།