མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བ་འཚོགས།

ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་བའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་སྟོན་དུ་བྱས་ཏེ “དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་བ་དྲུག”འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་མཚོ་བྱང་གི་ལེའུ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་རྩོམ།

མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བ་འཚོགས།

      ཤ་བོ་སྐྱབས་ཚོགས་འདུར་ཕེབས། ཀྲང་ཧྲིང་ཡོན་གྱིས་སྲིད་གཞུང་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ་ཕུལ། དབྱང་ཧེ་ལུང་གིས་གཙོ་སྐྱོང་གནང་།

ཟླ2པའི་ཚེས23ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བ་ཁུལ་མི་རིགས་རིག་གནས་བྱ་འགུལ་ལྟེ་གནས་སུ་གཟབ་རྒྱས་ངང་འཚོགས། 

ཚོགས་ཆེན་ལ་ཐོན་དགོས་པའི་འཐུས་མི237ཡོད་པ་དང་དངོས་སུ་ཐོན་པའི་འཐུས་མི218ཡོད་པས་ཁྲིམས་གཏན་མི་གྲངས་དང་མཐུན།

ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལག་བསྟར་ཀྲུའུ་ཞི་ཤ་བོ་སྐྱབས་དང་། དབྱང་ཧེ་ལུང་། ཞུ་ཡུང་ཀུང་། མ་ཁྲེང་ཀོས། སུའུ་བདུན་ཅུ། ལི་ཞུ་ཀྲེན། ཝང་ཞིང་ཧོས། མ་ཨན་དབྱི་བཅས་ཀྲུའུ་ཞི་སྟེགས་བུའི་མདུན་གྲལ་དུ་བསྡད་ཡོད། 

ཀྲུའུ་ཞི་སྟེགས་བུའི་སྟེང་ད་དུང་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་ཁོངས་མི་ཡོངས་དང་། ཁུལ་ཨུ་དང་། ཁུལ་སྲིད་གཞུང་། ཁུལ་སྲིད་གྲོས། ཁུལ་ལྟ་ཞིབ་ཨུ་ལྷན། ཁུལ་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་། ཁུལ་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་། མཚོ་བྱང་ཡན་ལག་དམག་ཁུལ་བཅས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་རྣམས་བསྡད་ཡོད།

ཁུལ་ཨུའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་དང་། ཁུལ་སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་གི་འགན་ཁུར་བློ་མཐུན། ཁུལ་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱས་པའི་ཞིང་ཆེན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་དང་། དེ་བཞིན་རང་ཁུལ་གྱི་ཞིང་ཆེན་དམངས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་འཐུས་མི་དང་སྲིད་གྲོས་མཚོ་བྱང་ཁུལ་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པར་ཞུགས་པའི་ཨུ་ཡོན་བཅས་ཚོགས་འདུར་ཟུར་ཞུགས་གནང་།    

     ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ཀྲུའུ་ཞིའམ་ལག་བསྟར་ཀྲུའུ་ཞི་དབྱང་ཧེ་ལུང་གིས་ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་། སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད8དང་སྐར་མ30སྟེང་། ཚོགས་ཆེན་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པའི་རྒྱལ་གླུའི་ཁྲོད་མགོ་བརྩམས།  

       སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་ཐལ་མོའི་རྡེབ་སྒྲའི་ཁྲོད་ཁུལ་དཔོན་ཚབ་མ་ཀྲང་ཧྲིང་ཡོན་གྱིས་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཚབ་བྱས་ནས་ཚོགས་ཆེན་ལ་སྲིད་གཞུང་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ་ཕུལ། སྙན་ཞུ་ཁྱོན་ཁག་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི2022ལོའི་བྱ་བར་ཕྱི་མིག་ལྟ་བ།  གཉིས་ནི2023ལོའི་བྱ་བའི་བསམ་ཕྱོགས་དང་ལས་འགན་གཙོ་བོ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་ཡིན།    

     སྙན་ཞུའི་ལས2022ལོ་ནི་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པ་དང་ཞིང་ཆེན་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་བཞི་བ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་འཚོགས་པའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་ལ། “ལྔ་བཅུ་བཞིའི”འཆར་འགོད་ལག་བསྟར་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་མཚོ་བྱང་གི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འགག་རྩའི་ལོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། འདས་པའི་ལོ་གཅིག་གི་རིང་། ང་ཚོས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་བའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་འཛིན་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ཁུལ་ཨུའི་སྲ་བརྟན་གྱི་མགོ་ཁྲིད་དང་ཁུལ་དམངས་ཆེན་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་གཙོ་གནད་མངོན་གསལ་དང་སྡོམ་འགོད་སྙོམས་གཟིགས་བྱས་ཏེ། སྟོབས་ཤུགས་ལྡན་ཞིང་གོ་རིམ་ལྡན་ལ་ནུས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས“འདེགས་གསུམ་སེལ་གཅིག་སྒྱུར་གཉིས”ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད་ཆེན་པོ་དྲུག་ལག་བསྟར་བྱས་ཤིང་། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བརྟན་པོར་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད། ཁུལ་ཡོངས་སུ་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་སྡོམ་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར100.77ལེགས་འགྲུབ་བྱས་པ་དེ་དུས་མཚུངས་སུ0.3%འཕར་བ་དང་། གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་ལ་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར49.35བཏང་བ་དེ་དུས་མཚུངས་སུ14.1%འཕར་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཛད་སྤྱོད་དངོས་རྫས་སིལ་ཚོང་སྡོམ་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར29.32ཡོད་པ་དེ་དུས་མཚུངས་སུ0.4%འཕར་བ། སྡོད་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་བཀོལ་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་སྒོར24917ལ་སླེབས་པ་དེ་དུས་མཚུངས་སུ5%འཕར་བ། ས་གནས་ཀྱི་སྤྱི་བའི་ནོར་སྲིད་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར6.59ཡིན་པ་དེ་དུས་མཚུངས་སུ1.9%འཕར་ཡོད་པར་བསྟན།

     སྙན་ཞུའི་ལས2023ལོའི་སྲིད་གཞུང་བྱ་བའི་སྤྱིའི་བླང་བྱ་ནི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་བའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་བའི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ། ཏང་གི་སྲ་བརྟན་གྱི་མགོ་ཁྲིད་འོག་སྲིད་གཞུང་རང་ངོས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་པ། “གཏན་ཁེལ་གཉིས”ཀྱི་ཐག་གཅོད་རང་བཞིན་གྱི་དོན་སྙིང་ལ་གོ་བ་ཟབ་མོ་ལེན་པ་དང་། “འདུ་ཤེས་བཞི”ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། “གདེང་ཚོད་བཞི”ཇེ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ། “སྲུང་སྐྱོང་གཉིས”སྒྲུབ་ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ནས། ཀྲུང་དབྱང་གི་དཔལ་འབྱོར་བྱ་བའི་གྲོས་ཚོགས་དང་། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ། ཁུལ་ཨུའི་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་ལྟར། བརྟན་ཐོག་ཡར་འཕེལ་གྱི་ལས་དོན་སྤྱིའི་གཞི་གདངས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། ཆ་ཚང་ཞིང་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་བ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ། རང་འགུལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་བར་ཞབས་ཞུ་དང་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་པ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་ཤུགས་སྣོན་པ།  རིམས་ནད་འགོག་སྡོམ་དང་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་སྡོམ་འགོད་སྔར་ལས་ལེགས་པ་བྱེད་པ། འཕེལ་རྒྱས་དང་བདེ་འཇགས་སྡོམ་འགོད་སྔར་ལས་ལེགས་པ་བྱེད་པ། འཕར་སྣོན་བརྟན་པོ་དང་ལས་ཞུགས་བརྟན་པོ།  ཟོག་གོང་བརྟན་པོ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་ལེགས་པོར་སྒྲུབ་པ། དཔལ་འབྱོར་འཁོར་སྐྱོད་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ལེགས་སུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་བྱེད་པ། ངོ་བོ་མཐོ་རུ་ནུས་ལྡན་གཏོང་བ་དང་གྲངས་འབོར་ལུགས་མཐུན་ངང་འཕར་ཐུབ་པ་བྱས་ནས“243”གྱི་འཕེལ་རྒྱས་བཀོད་སྒྲིག་མགྱོགས་མྱུར་དུ་བསྐྲུན་པ་དང་། “མཚོ་བྱང་ལྔ”ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བསྐྲུན་ཏེ། ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་གྱི་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྐོར་བྱ་ཡུལ་གཏོད་པ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གསར་གཏོད་བཅས་ཕྱོགས་གསུམ་ཐད་ནས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་བསྐྱོད་པ་བརྩོན་ལེན་བྱས་ནས། “དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་བ་དྲུག”འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་མཚོ་བྱང་གི་ལེའུ་ཧུར་ཐག་གིས་འབྲི་དགོས་པར་བསྟན།    

      ད་ལོའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྔོན་དཔག་གི་དམིགས་འབེན་གཙོ་བོ་ནི། ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་སྡོམ་འབོར5%ཡས་མས་འཕར་བ་དང་། གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་ཀྱི་རིན་ཐང་འཕར་གྲངས7%འཕར་བར་བྱས་ནས་གྲུབ་འབྲས་སྔར་ལས་ལེགས་པ་ཐོབ་པར་བརྩོན་ལེན་བྱ་རྒྱུ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་ལ་མ་དངུལ་འཇོག་གྲངས8%ཡན་འཕར་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཛད་སྤྱོད་དངོས་རྫས་སིལ་འཚོང་སྡོམ་འབོར7%ཡས་མས་འཕར་བར་བྱ་རྒྱུ། སྤྱི་བའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་ཡོང་འབབ་དེ་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་སྡོམ་འབོར་དང་མཐུན་སྦྱོར་གྱིས་མཉམ་དུ་འཕར་རྒྱུ། སྡོད་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ6%ཡས་མས་འཕར་བ། མཁར་གྲོང་གི་ལས་ཤོར་ཐོ་འགོད་ཚད་དང་ལས་ཤོར་བརྟག་དཔྱད་ཚད་སོ་སོར་ལོ་ཧྲིལ་པོར3.5%ནང་ཚུན་དང5.5%ཡས་མས་སུ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། སྡོད་དམངས་ཀྱི་འཛད་སྤྱོད་རིན་གོང་འཕར་ཚད3%ཡས་མས་སུ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། འབྲུ་རིགས་འདེབས་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི31ཡན་སྲུང་འཛིན་བྱས་ནས་སྤྱིའི་ཐོན་འབོར་ཏུན་ཁྲི7.1ཡན་ལ་སླེབས་དགོས། མཁའ་རླུང་གི་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་ཉིན་གྲངས་ཀྱི་བསྡུར་ཚད་དེ་ཞིང་ཆེན་གྱིས་གཏན་ཁེལ་བྱས་པའི་དམིགས་ཚད་དུ་སླེབས་པ་དང་། ཆུ་རྒྱུན་གཙོ་བོ་ཁུལ་ཁོངས་ནས་བཞུར་བའི་བཅད་ཁའི་ཆུ་སྤུསⅡབརྟན་པོར་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པ་བྱས་ནས། ནུས་ཁུངས་ཟད་གྲོན་གྱི་ཚད་དེ“ལྔ་བཅུ་བཞིའི”འཆར་འགོད་ཀྱི་དུས་ཚོད་ནང་སྡོམ་འགོད་ཀྱིས་ཞིང་ཆེན་གྱིས་གཏན་ཁེལ་བྱས་པའི་དམིགས་འབེན་དུ་སླེབས་པ་དང་། སྦགས་བཙོག་དངོས་རྫས་གཙོ་བོ་འབུད་ཉུང་གི་དམིགས་ཚད་དེ་ཞིང་ཆེན་གྱིས་གཏན་ཁེལ་བྱས་པའི་དམིགས་འབེན་ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་བྱ་དགོས།     

      སྙན་ཞུའི་ནང་ཕྱོགས་ལྔའི་ཐད་ཀྱི་བྱ་བ་གཙོ་གནད་དུ་འཛིན་དགོས་པ་སྟེ། གཅིག་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལས་འགན་ཨང་དང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། རིགས་སྒྱུར་མཉམ་འདྲེས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་སྔར་བས་ཆེ་བའི་འབྱོར་ཕྱུག་མཚོ་བྱང་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། “གཡོ་འགུལ་སྤུ་ཙམ་མེད་པ་གཉིས”རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱེད་སྒོ་དང་ཆེད་དོན་འགུལ་སྐྱོད་ཆེན་པོ་དགུ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ལག་བསྟར་ཡག་པོ་བྱེད་ཅིང་། བརྟན་པོ་ཡིན་པའི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་མདུན་དུ་བསྐྱོད་པར་སྐུལ་སྤེལ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོར་འདེགས་ནུས་ལྡན་ཡོང་བ་དང་གྲངས་འབོར་ལུགས་མཐུན་ངང་འཕར་སྣོན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། གཉིས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་སྔོན་ལ་འཇོག་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་རི་ཀླུང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྔར་ལས་ལེགས་པའི་མཚོ་བྱང་འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་དགོངས་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། “རི་སྔོ་ཆུ་དྭངས་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན”པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་འཛུགས་པ་དང་། རང་བྱུང་ལ་བརྩི་འཇོག་དང་རང་བྱུང་དང་བསྟུན་པ། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་བཅས་བྱས་ཏེ་ཐཱན་ཉུང་དང་འབུད་འཕྲི། ལྗང་སྒྱུར། འཕར་སྣོན་བཅས་ལ་མཐུན་སྦྱོར་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། ས་ཁོངས་ཧྲིལ་བོའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་ཆུ་ཚད་མུ་མཐུད་དུ་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། གསུམ་ནས་མི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བླ་ན་མེད་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། བདེ་སྡོད་ལས་བརྩོན་དང་དམངས་འཚོའི་བདེ་སྐྱིད་སྔར་བས་ལྡན་པའི་སྐྱིད་པའི་མཚོ་བྱང་འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། “འཚོ་བ་བབ་ཆགས་སྐྱེལ་བའི”བསམ་བློ་བརྟན་པོ་འཛུགས་པ་དང་། “གཞུང་གྲོན་གསུམ”དང་སྤྱིར་བཏང་རང་བཞིན་གྱི་གཏོང་སྒོ་ཚོད་འཛིན་ནན་མོ་བྱེད་པ། སྤྱིར་བཏང་གི་སྤྱི་བའི་སྔོན་རྩིས་གཏོང་སྒོའི80%ཡན་དམངས་འཚོའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་སྤྱོད་པ། དམངས་ཕན་དམངས་བདེའི་སྲིད་ཇུས་ཡག་པོ་སྤྱོད་པ། དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བཅས་བྱས་ཏེ། མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་སྤུས་ཚད་སྔར་ལས་མཐོ་བའི་འཚོ་བ་བསྐྲུན་དགོས། བཞི་ནས་ཡུལ་གྲོང་མཐུན་སྦྱོར་ངང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། མཉམ་སྐྲུན་མཉམ་སྤྱོད་དང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྔར་ལས་ལེགས་པའི་དཔལ་ཡོན་གྱི་མཚོ་བྱང་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། “མིག་མངས་འགྲིག་སྐོར་གཅིག”གི་བསམ་བློ་བརྟན་པོར་འཆང་བ་དང་། ས་ཁོངས་མཐུན་སྦྱོར་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་དང་། གྲོང་གསེབ་དར་སྤེལ་གྱི་འཐབ་ཇུས། མཁར་གྲོང་ཅན་གསར་བའི་འཐབ་ཇུས་བཅས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། ཡུལ་གྲོང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་སྡོམ་འགོད་ཀྱིས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དོ་མཉམ་རང་བཞིན་དང་མཐུན་སྦྱོར་རང་བཞིན་སྔར་བས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།  ལྔ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་གསར་གཏོད་བྱས་ཏེ། མཐུན་སྒྲིལ་བརྟན་ལྷིང་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྒྲིག་ལམ་སྔར་ལས་ལེགས་པའི་འཆམ་མཐུན་གྱི་མཚོ་བྱང་འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས།  སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ལྟ་བ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། མི་དམངས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དམིགས་ཡུལ་དུ་བཟུང་སྟེ། འཕེལ་རྒྱས་དང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྡོམ་འགོད་བྱེད་པ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་བདེ་འཇགས་མཉམ་འགུལ་བཟང་བོ་མངོན་འགྱུར་བྱས་ཏེ། བདེ་འཇགས་བརྟན་ལྷིང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་དགོས་པ་ནན་གྱིས་བསྟན།  

ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཁུལ་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ་དང་། ཁུལ་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གི་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ། ཁུལ་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གི་བྱ་བའི་སྙན་ཞུ་དང་། དེ་བཞིན《མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཉམས་གསོའི་སྲོལ་ཡིག（འཆར་ཟིན）》བཟོ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གསལ་བཤད་དང《མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྒོ་ཕྱུགས་དང་ཁྱིམ་བྱའི་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་དོ་དམ་སྲོལ་ཡིག》མེད་པར་བཟོ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གསལ་བཤད་བཅས་ལ་ཉན་པ་དང་། མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི2022ལོའི་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དང2023ལོའི་འཆར་གཞིའི་འཆར་ཟིན་གྱི་སྙན་ཞུ། མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི2022ལོའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ། 2023ལོའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་མ་ཟིན་གྱི་སྙན་ཞུར་ཞིབ་བཤེར་བྱས།  

གངས་ལྗོངས་འཕྲིན་གསར་རྩོམ་སྒྲིག་ཚན་ཆུང་གིས་བསྒྱུར།